Nawigacja mobilna

Informacje dotyczące projektowanych zmian w Ustawie o niektórych zawodach medycznych.

Szanowni Państwo, 
W związku ze zmianami procedowanymi obecnie w Senacie, dotyczącymi definicji psychoterapii i zasad przystąpienia do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego ze specjalizacji z psychoterapii, poniżej przedstawiamy informacje od naszego prawnika dotyczące interpretacji tych przepisów. Ustawa oraz proces legislacyjny jest dostępny na końcu wpisu w postaci linków.
Cytowana Ustawa (…) wprost wspomina o certyfikacie psychoterapeuty (odróżniając psychoterapeutów z certyfikatem od specjalistów w dziedzinie psychoterapii, potwierdzając zatem status prawny obu tych grup zawodowych, jako współistniejących równolegle, a nie jako proces zastępowania certyfikowanych psychoterapeutów specjalistami w dziedzinie psychoterapii).  Nowelizacja przepisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego daje asumpt do twierdzenia, że (przynajmniej przez pewien czas) zostanie utrzymana możliwość świadczenia psychoterapii w strukturze publicznej ochrony zdrowia (na pewno w ramach Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego; istnieje prawdopodobieństwo, aby przypuszczać, że również w ramach przepisów tzw. „Rozporządzenia koszykowego” i zarządzeń Prezesa NFZ). 

Przepisy Ustawy z dnia 16 czerwca 2023 r. o niektórych zawodach medycznych, w takim kształcie, jak w druku przekazanym do Senatu, mają również znaczenie w kontekście ewentualnego uzyskiwania przez certyfikowanych psychoterapeutów poznawczo-behawioralnych PTTPB tytułu specjalisty w dziedzinie psychoterapii. Otworzą bowiem jeszcze jedną ścieżkę podejścia do egzaminu specjalizacyjnego, dla osób, które już ukończyły szkolenie w psychoterapii poznawczo-behawioralnej honorowane przez PTTPB, bądź też to szkolenie rozpoczęły i ukończą je w okresie pięciu lat od wejścia w życie tej ustawy.  Takie osoby będą uprawnione do tego, żeby podejść do państwowego egzaminu specjalizacyjnego z pominięciem procedury uznawania dorobku. Będzie to de facto oznaczało, że z mocy ustawy ukończenie czteroletniego szkolenia w psychoterapii (obejmującego 1200 godzin szkolenia) i zdanie egzaminu będzie równoznaczne z uznaniem dorobku (bez konieczności przejścia całej – dość żmudnej – procedury uznawania dorobku).

Raz jeszcze należy podkreślić, że taka opcja dotyczy tych psychoterapeutów, którzy już ukończyli szkolenie i legitymują się certyfikatem, bądź tych, którzy przed wejściem w życie ustawy rozpoczną szkolenie, a ukończą je (i zdadzą egzamin) w okresie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy.  Omawiana Ustawa do pewnego stopnia może komplikować ocenę statusu psychoterapeutów, jako osób wykonujących zawód medyczny (z czym wiążą się m.in. obowiązki wynikające z Ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, jak choćby obowiązek prowadzenia dokumentacji). Z jednej strony Ustawa o niektórych zawodach medycznych nie wymienia „psychoterapeuty”, ani „specjalisty w dziedzinie psychoterapii” – z drugiej sam tytuł ustawy wskazuje, że dotyczy ona tylko niektórych (a więc nie wszystkich) zawodów medycznych, nie wykluczając, że poza tymi uregulowanymi w analizowanej ustawie istnieją jeszcze inne zawody medyczne i osoby wykonujące zawody medyczne. Fakt, iż psychoterapeuci (tak certyfikowani, jak i specjaliści) wykonują swoje działania w zakresie przedmiotowym Ustaw: o ochronie zdrowia psychicznego, a sama specjalizacja w psychoterapii jest dziedziną „ochrony zdrowia” przemawia raczej za utrzymaniem statusu psychoterapeuty, jako osoby wykonującej zawód medyczny. 

Konkluzje:
– tytuł certyfikowanego psychoterapeuty będzie mógł funkcjonować obok tytułu specjalisty w dziedzinie psychoterapii;
– istnieje znaczne prawdopodobieństwo, że przynajmniej w najbliższym czasie osoby z certyfikatem psychoterapeuty będą mogły świadczyć psychoterapię w ramach kontraktów z NFZ i w ramach Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego;
– do Egzaminu Specjalizacyjnego w dziedzinie psychoterapii będą mogli podejść certyfikowani psychoterapeuci PTTPB, jak również osoby w trakcie szkolenia, przy czym osoby z tej drugiej grupy (w trakcie szkolenia) będą musiały ukończyć szkolenie i uzyskać certyfikat maksymalnie 5 lat po wejściu w życie ustawy; taka droga podejścia do egzaminu nie będzie wymagała decyzji Ministra o uznaniu dorobku;
– na ten moment nie wygląda na to, aby dopuszczona została możliwość uzyskania tytułu specjalisty w dziedzinie psychoterapii BEZ zdania egzaminu specjalizacyjnego. 


Pragniemy przy tym zwrócić uwagę, że art. 106 pkt 1 projektu ustawy mówi, iż “osoba, która przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych (…), albo rozpoczęła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań́ psychoterapeutycznych (…) może przystąpić́ do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego w dziedzinie psychoterapii zgodnie z przepisami ustawy z dnia 24 lutego 2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia”.  Oznacza to, że ustawodawca przewiduje dopuszczenie do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego osoby, które rozpoczną szkolenie w psychoterapii (zgodne z opisanymi wymogami, spełnianymi przez szkolenia akredytowane przez PTTPB) przed wejściem w życie ustawy. Nie jesteśmy w stanie określić na ten moment terminu wejścia w życie powyższych przepisów, ale biorąc pod uwagę planowany jedynie 30-dniowy okres vacatio legis dla tego artykułu, może ona zacząć obowiązywać już pod koniec sierpnia br. Rekomendowane przez PTTPB ośrodki szkolące zostały przez nas o tym już poinformowane.

  https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3183
 https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/3183_u/$file/3183_u.pdf  
–  w szczególności art. 106 i art. 87