Szanowni Państwo,
Pod koniec października 2018 roku na stronie Ministerstwa Zdrowia w zakładce legislacja umieszczony został do konsultacji społecznych projekt utworzenia specjalizacji medycznej z psychoterapii dzieci i młodzieży, który ma być częścią zmian w systemie opieki psychiatrycznej nad dziećmi i młodzieżą.
PTTPB jest największą polską organizacją zrzeszającą psychoterapeutów poznawczo-behawioralnych, od 20 lat działającą na rzecz psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Zrzesza ponad 2000 członków, z czego co najmniej 1/3 pracuje z dziećmi i młodzieżą w publicznych i niepublicznych miejscach, gdzie prowadzi się psychoterapię – szpitalach, poradniach, poradniach psychologiczno-pedagogicznych.
Od początku istnienia Towarzystwa, dostrzegaliśmy potrzebę i deklarowaliśmy chęć współpracy i pomocy w opracowaniu metod podnoszących jakość opieki zdrowotnej – zwiększenia dostępności do leczenia zaburzeń psychicznych metodami o udokumentowanej naukowo skuteczności (dowodem tego są wielokrotne spotkania w MZ poprzednich i obecnego Zarządu oraz przeszkolenie przez AOTM części członków PTTPB itd). Również w tym wypadku PTTPB od wiosny 2018 zabiegało o możliwość wyrażenia opinii i ustosunkowania się do planowanych zmian.
Respektując i rozumiejąc potrzebę wprowadzenia regulacji i zmian systemowych w psychoterapii, obawy Towarzystwa w zakresie planów wprowadzenia specjalizacji z psychoterapii budził jednak brak dostępu do proponowanych szczegółowych rozwiązań. Pojawiły się wątpliwości o to, czy:
a) wprowadzane rozwiązania będą zwiększać czy ograniczać liczbę terapeutów, ponieważ:
– nie są/nie były znane rozwiązania które umożliwiałyby obecnie pracującym certyfikowanym terapeutom poznawczo-behawioralnym uzyskiwać zatrudnienie i wynagrodzenie w publicznych poradniach i szpitalach na równi z planowanymi specjalistami psychoterapii poznawczo-behawioralnej.
– nie są/nie były znane rozwiązania (a zatem ich efekty) dotyczące akredytowania podmiotów kształcących w psychoterapii dzieci i młodzieży
b) wprowadzane rozwiązania będą gwarantować odpowiednią jakość szkoleń w danym podejściu psychoterapeutycznym
– nie są/nie były znane ramowe programy specjalizacji (standardy)
– nie są/nie były znane kwalifikacje ekspertów i planowane procedury wyłaniania komisji egzaminacyjnych
– nie są/nie były znane ogólne procedury egzaminowania w CMKP, w szczególności dotyczące zakresu wymaganej wiedzy i u miejętności

Jako, że propozycja stworzenia nowej specjalizacji wywołała wiele kontrowersji w szeroko pojętym środowisku psychoterapeutycznym również poza PTTPB, w dniu 26 listopada 2018 odbyła się w Ministerstwie Zdrowia konferencja uzgodnieniowa środowisk terapeutycznych dotycząca zasad wprowadzenia nowej specjalizacji medycznej.
Na tym spotkaniu zastępca dyrektora departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Małgorzata Zadorożna w imieniu Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefy Szczurek-Żelazko zapewniła, że w planowanych regulacjach specjalizacji medycznej z psychoterapii dzieci i młodzieży:
– zachowane zostałyby prawa nabyte w koszykach świadczeń, co oznacza zachowanie uznawalności przez NFZ certyfikatów wydawanych przez Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej zarówno dotychczasowych jak i późniejszych.
– powołany zostałby w Departamencie Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Zespół do spraw opracowania programu specjalizacji” wywodzący się z towarzystw terapeutycznych, którego zadaniem będzie przygotowanie programów specjalizacji oddzielnych dla poszczególnych nurtów psychoterapii
– zapewniona zostałaby tzw. „krótka ścieżka” uznawania dotychczasowego dorobku i dopuszczania do egzaminu specjalizacyjnego w CMKP osób, które posiadają już certyfikaty i pracują z dziećmi i młodzieżą
– zachowany zostałby nadzór towarzystw naukowych nad programami specjalizacyjnymi, które standardowo aktualizowane są co 5 lat, w razie potrzeby częściej
– egzaminy specjalizacyjne w Centrum Egzaminów Medycznych odbywałyby się w ramach poszczególnych nurtów, wobec egzaminatorów wyodrębnionych z poszczególnych towarzystw
– powołany zostałby konsultant krajowy w dziedzinie psychoterapii wywodzący się ze środowisk terapeutycznych
– z nazwy specjalizacji usunięte zostałoby słowo „kliniczny”, tytuł brzmiałby zatem: „specjalista psychoterapii dzieci i młodzieży”. PTTPB postuluje tu rozszerzenie nazwy o określenie nurtu psychoterapeutycznego tak, aby możliwe było odróżnienie umiejętności poszczególnych terapeutów np. podejścia poznawczo-behawioralnego od systemowego itd.
Do uzgodnienia pozostaje kwestia szczegółowych sposobów i kryteriów akredytacji ośrodków szkolących oraz wyłaniania egzaminatorów, choć w domyśle pozostaje udział towarzystw również w tej kwestii.
Dyrektor Zadorożna zakomunikowała również decyzję Pani Minister Szczurek-Żelazko o planowanym rozszerzeniu ilości podejść psychoterapeutycznych uwzględnianych w planach nowej specjalizacji medycznej do pięciu. Miałyby to być podejścia: poznawczo-behawioralne, systemowe, psychoanalityczno-psychodynamiczne, humanistyczno-doświadczeniowe oraz integracyjne.
W uzasadnieniu potrzeby stworzenia specjalizacji medycznej z psychoterapii dzieci i młodzieży podaje się obowiązującą od zeszłego roku ustawę o rozliczeniach, która jasno precyzuje zasady zaszeregowania poszczególnych grup zawodowych do różnych poziomów finansowania. Utworzenie specjalizacji medycznej w psychoterapii umożliwiłoby zaszeregowanie osób ją posiadających do wyższej grupy rozliczeniowej, co gwarantowałoby specjalistom większe minimalne wynagrodzenie w placówkach publicznej służby zdrowia w porównaniu z certyfikowanymi psychoterapeutami bez specjalizacji, zaszeregowanymi przez ustawodawcę do niższej grupy rozliczeniowej.

Jako, że leży nam na sercu dobro małych pacjentów pragniemy poprzeć wszelkie rozwiązania zwiększające dostęp do psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Dbałość o dotychczas wykształconych i kształcących się psychoterapeutów oraz wątpliwości merytoryczne i zastrzeżenia formalne nie pozwala nam jeszcze jednoznacznie poprzeć przedstawionego do konsultacji społecznych projektu. Z nadzieją jednak patrzymy na najnowsze propozycje licząc na możliwość udziału PTTPB, największej polskiej organizacji skupiającej terapeutów jednej modalności w dalszych pracach Ministerstwa.

Zarząd Polskiego Towarzystwa
Terapii Poznawczej i Behawioralnej